Kosmos Macerası
Yaratılışı ve kozmik evrenin meydana gelişini ifade edebilmek üzere, çeşitli tradisyonlarda kullanılan bir semboldür. Keltler’ de, Dogonlar’ da, Bambaralar’ da, Sibirya kavimlerinde, Fenikeliler’ de, Hinduizm’ de, eski Yunanistan’ da, eski Mısır’ da, Tibet’ de, Vietnam’ da, Çin’ de, Japonya’ da, Endonezya’ da ve daha birçok ülkede rastlanan ‘kozmik yumurta’ sembol genel olarak tezahürler aleminin meydana geldiği tohum özlerini içeren yumurta olarak betimlenir.
Maddi olarak Keltler’ de yılan yumurtasıyla, kimi Maya tabletlerinde çevresinde çöreklenmiş bir yılan olan yumurtalarla, Mısır’ da çatlamış bir yumurta (Knef) resmiyle, İnkalar’ da oval bir altın plakayla ve kimi kavimlerde yumurtamsı bir taşla temsil edilirdi. Bilyay Vakfı’ nın yayımladığı ‘Varlıksal İlkeler’ adlı kitapçıkta kozmik yumurta kavramı şiirsel bir anlatımla şöyle dile getirilmektedir;
Varlık ‘Olma’ yı diledi; kozmik yumurta çatladı;
Ve Işık Ol’ du; görünmeyen ışık görülür hale geldi.
Merkezdeki nur zerrelere ayrıldı,
Kıvılcım kıvılcım, sonsuzluğa dağıldı
Ve bir nabız gibi atan ışıl ışıl kainat doğdu.
Tezahür öncesi Bir olan varlık,
Tezahür sonrası çokluk görünümündeki varlığa dönüştü.
Kozmik yumurta kavramı hakkında en ayrıntılı bilgilere Afrika’ nın Mali Cumhuriyeti’ nde yaşayan Dogon yerlilerinin tradisyonlarında rastlanır. Dogon tradisyonlarında kozmik yumurta şöyle açıklanır; ‘Her şeyin yaratılmasından önce Amma’ nın ‘alem yumurtası’ mevcuttu. İleride ortaya çıkacak şey, yumurtanın içinde öz olarak mevcuttu. Amma önce yumurtanın içinde tohumları yarattı. Bu ilk yaratılışta dört unsur henüz karışım halinde değildi. Dört unsur ikinci yaratılışta (ya da aşamada) yaratılan tohumlardan olup, ikinci yaratılışta en önemli rolü oynayan Po tohumu içinde karıştırıldı.
Po tohumu Amma’ nın kelamını tüm mahlukata aktarmak üzere korumuştur ki, tanığı, Amma’ nın rahminde spiral çizen Po yıldızı Sirius- B’ dir. Tohumlar Amma’ nın rahminde çimlendiler. Spiral yıldız alemleri (galaksiler) ardında ışınlar bırakan Amma’ nın alem yumurtasının çatlayıp açılmasıyla meydana geldiler. Bunların nesnelleşmesi yumurtanın dışında olmuşsa da, yumurtanı iç spiral hareketi yönünde dönerler. İçindekileri salmış olan Amma’ nın yumurtası bu işler bittiğinde yeniden kapanıp asli biçimini almıştır. İnsanlar müdahale etmesi için dualarında O’ na yakarırlar ama en yüksek Gök katındaki Amma, alemin işleyişini kudretlerini verdiği Nommo Anagonnolara bırakmıştır.’
Afrika’ da gizemli bilgilere sahip Dogonlar’ dan pek uzakta yaşamayan Bambara yerlileri ise kozmik yumurta hakkında şu bilgileri vermektedir; ‘Kozmik yumurta ruhun kendisidir. Vibrasyonun dönüş hareketi aracılığıyla vibrasyonun merkezinde var edilmiştir. Bu yumurta, biçimlenir, konsantre olur, yavaş yavaş vibrasyondan ayrılır, uğuldar, uzayda (mekanda) tek başına yer tutar, kalkar, çatlayıp açılır ve rahminde oluşmuş yirmi iki temel unsuru dışarı düşürüp salar ki, bunlar yaratılışın 22 kategori halinde düzenlenmesini sağlayacaklardır.’
Bir çok Afrika tradisyonuna göre, alemin yaratılışında (veya oluşturulmasında) ‘İlahi ses vibrasyonu’, ‘yer’ ve ‘göğün’ ayrılmasından ve evreni düzenleyici prensiplerin oluşumundan önce, kozmik yumurtayı oluştururken, 4 ana yönü belirlemiş ve her birinde 3 spiral hareket yapmıştır. Kökendeki uzay-zaman bütünü birbirine karşıt olan bu iki prensibin (3 ve 4′ ün) evliliğiyle belirlenir. Bu toplamdan doğan statik prensip 7′ yi (3 + 4) ve çoğalmadan doğan dinamik prensip 12′ yi (3 x 4) doğurmuştur.
Kaynak: Dharma Ansiklopedi
Resim Düzenleme: Çiğdem Sarıgül
