EFSANEVİ YARATIKLAR

Çiğdem Sarıgül 18 Eylül 2016

8.420 2 dakika okuma süresi

Doğaüstü güçlerin ya da insan ruhunun farklı yönlerinin sembolü olarak görülen efsanevi yaratıklar folklor, mitoloji ve dinsel imgelemede öteden beri önemli rol oynamıştır. Kimi zaman haberci ya da öğretmen olarak görünmüş veya doğanın aşılmak zorunda olunan karanlık, dizginlenmemiş güçlerini temsil etmişlerdir.

Bu durumda da karşılarına çıkan, ejderi öldürerek iyinin kötüyü yenmesini ya da kaosun düzene yenilmesini sağlayan şövalye gibi kahraman figürleri onlarla savaşır. Efsanevi yaratıklar çoğunlukla tanrılarla ilişkilidir, kimi zaman onların aracı ya da bineği görevini görürler.

Melez (yarı insan yarı hayvan) bir yaratık, iç içe geçmiş sembol dilleriyle yeni anlamların yaratılmasına olanak tanır.

Phoenix:

Alevlerden dirilen efsanevi bir ateş kuşu olan Phoenix güneşin döngüsel doğuş ve batışlarını açıklamak üzere yaratılmış bir mittir. Daha sonraları bir diriliş simgesi haline gelmiştir.

Gök Gürültüsü Kuşu (Thunderbird):

Amerikan yerlileri için kanatlarını çırparak gök gürültüsü yaratan, şimşeğini silah olarak fırlatan güçlü bir kuş tanrısıdır. Doğanın kudretini, gökyüzünü, savaş ve dönüşümü temsil eder.

Grifon:

Yarı kartal, yarı aslan olan Grifon klasik dünya kadar Ortaçağ Hıristiyanlığı ve armacılıkta da yaygın bir semboldür. Sembolik anlamı güneş, güç ve intikamdan tedbirli koruyucuya dönüşmüştür. Hiyerogliflerde ilahi cezalandırmayı simgeler.

Tengu:

Pençe ayakları, kanatları ve kuş kafasıyla korkutucu görünümlü bir adam olan Tengu, almak zorunda olduğunu hissettiği Budist ibadetine hoş bakmayan Şinto kökenli bir Japon mitoloji figürüdür. Bu doğaüstü cin savaş sanatlarıyla özdeşleşmiş bir düzenbazdır; ikiyüzlülük ve kibri cezalandırır.

Çift Başlı Yılan:

Orta Amerika kültüründe gökyüzündeki hareketi sırasında güneşi dev bir mitolojik çift başlı yılan taşır. Çift başlı yılan asası bir gök simgesi ve güç amblemidir. Hem yeryüzü hem de kozmos üzerindeki egemenliği temsil eder.

Makara:

Hindu mitolojisinin karma su ejderi Makara yarı sürüngen, yarı balıktır. Hindu takviminde Makara, oğlak burcunu temsil eder. Arzu ve yaşam, bereket kaynağı tanrısı Kamadeva ile ilişkilidir.

Sleipnir:

Sekiz ayaklı at Sleipnir (kayarak giden) kuzey mitolojisi tanrısı Odin’ in bineğiydi ve onu dünyevi ve uhrevi alemler arasında götürüp getirirdi. Sekiz ayağı pusula yönlerini ve Sleipnir’ in hem hava hem de karadaki hareket yeteneğini gösterir. Sekiz oklu güneş tekerini de simgeler. …. (İlginç! Ç.S.)

Capricornus:

Eski kültürler gökyüzünü okyanusa benzetir ve her iki elementi de (hava ve su) içeren tuhaf yaratıklarla ilgili hikayeler hayal ederlerdi. Keçi-balık karışımı ve bir kış takımyıldızı olan Capricornus da kış gündönümüyle ilişkilendirilmişti. Babil tanrısı Ea-Oannes (denizler antilobu) ile ilişkilidir.

Minotor:

Yunan efsanesinin yarı boğa, yarı insan Minotor’u bir Girit kraliçesiyle beyaz bir boğanın mitolojik çocuğuydu. Minos tarafından labirente kapatılmış olmasıyla insanın içindeki vahşeti simgeler.

Triton:

Poseidon’ un oğlu Triton bir deniz adamıydı.Erkek gövdeli balık kuyruklu bir varlıktı. Genellikle bir boynuz ya da deniz kabuğu tutarken ya da üflerken tasvir edilmiştir ve suların gücünü kontrol eder.