Pandora’nın Kutusu?
Tarihsel süreç içerisinde Avrupa medeniyetleri, Eski Yunan Medeniyetini bu medeniyetin özellikleri nedeniyle kendine oldukça benimsemiş durumdadır. Bu durumun bu şekilde oluşmasında, Eski Yunan Medeniyetindeki felsefik ve mitolojik yapının önemi oldukça büyüktür.
Daha çok mitolojiyle anılan bu medeniyette, çok tanrılı bir inanç sistemi mevcuttur ve her şeyin bir tanrısı vardır. Bu tanrılar içerisinde ise şüphesiz ki en popüler olan ve çoğu kesim tarafından bilinen tanrı Zeus’tur. Aynı zamanda Zeus, bu eski medeniyette en önemli tanrı olarak da görülmektedir. Pandora ise, Zeus ile ilgili bir kavramdır. Eski Yunan Medeniyetindeki inanışa göre Zeus, kötülük yapan insanları cezalandırmak için çok güzel bir kadın olan Pandoranayı yaratmıştır.
Pandora kelimesinin anlamı ise, Tanırların hediyesini ifade eder. İnanışa göre Zeus’un insanoğlunu cezalandırmak için çok güzel bir kadın olan Pandora’ yı neden yarattığı incelenirse eğer, Zeus’un ateşini Prometheus’ un kardeşi Epimetheus kendisinden çalmıştır ve çalınan bu ateş Epimetheus tarafından insanlara verilmiştir. Zeus, bu duruma oldukça kızmıştır ve insanlardan intikam almak için Pandora’ yı yaratmıştır.
Yunan mitolojisindeki inanış bu şekilde kendini göstermektedir. Zeus tarafından intikam almak için yaratılmış olan Pandora’ ya, ateşi Zeus’tan çalan Epimetheus aşık olur. Kardeşi Prometheus kardeşini oldukça fazla uyarmıştır fakat bu uyarılara rağmen Epimetheus, Pandora ile evlenmiştir. Eski Yunan Medeniyetindeki bu efsane bu evlenmeyle başlamış bulunur ve aynı zamanda bu efsane binlerce yıl öncesinden günümüze kadar gelebilmeyi başarmış durumdadır.
Günümüzde Pandora dendiği anda ilk akla gelen ifadelerden birisi olarak kutu gelmektedir. Hollywood filmlerine de konu olmayı başarmış olan Pandora’ nın kutusu ise, efsaneye göre Zeus’un Pandora’ yla evlenen Prometheus’ a düğün hediyesi olarak verilmiştir. Aslında bu düğün hediyesi bir kutu değil topraktan yapılmış bir kavanozdur.
Kutu olarak anılmasının nedeni ise çeviri hatasından kaynaklanan bir durumdur. Kutu olarak anılan fakat aslına çömlek görünümlü topraktan yapılmış bir kavanozu ifade eden ve de filmlere de konu olmuş olan bu düğün hediyesindeki gizem ise, Zeus’un bu hediyenin asla açılmaması gerektiğini söylemesidir.
Böylece bu düğün hediyesindeki gizem başlamıştır ve Zeus’un bu hediyenin açılmaması gerekmesinin söylemesindeki neden ise, bu kavanozun içinde kötülük olmasıdır. Eski Yunan Medeniyetinin en ünlü efsaneleri arasında yer alan Pandora efsanesinde oldukça ilginç bir özellik kendini göstermektedir. Bu ilginç özellik ise, içerisinde oldukça büyük bir kötülük olan düğün hediyesini Prometheus’ un değil, Zeus’un intikam almak için yaratmış olduğu Pandora’ nın açmasıdır.
Pandora merakına yenik düşmüş ve düğün hediyesini açmıştır. Bundaki en büyük neden ise, Pandora’ nın hediyedeki gizemi merak etmesidir. Efsaneye göre kavanozun kapağı açıldığında kavanozda saklı duran kötülük dünyaya yayılmaya başlar. Bunu Pandora fark eder ve hemen kavanozun kapağını kapatır. Bu durum, efsaneye farklı bir boyut kazandırmaktadır. Çünkü Pandora Zeus tarafından intikam almak için yaratılmıştır fakat o, kötülüğün yayılmasını kavanozun kapağını tekrar kapatarak engellemeye çalışmıştır.
Pandora’ nın merakına yenik düşerek kavanozu açması, kadınların merak duygusunu temsil etmektedir. Bu efsaneyle ilgili farklı söylentiler de mevcuttur. Pandora kavanozu açtığında kötülüğün bütün dünyaya yayıldığı da söylenmektedir.
Bu tür farklı söylentiler mevcut olsa da, Yunan mitolojisinde oldukça önemli bir konuma sahip olan Pandora, kavanozu açtıktan sonra kendine düğün hediyesi olarak verilen kavanozun içine esir olarak girmiştir ve kavanozun içerisinde esir olmuştur. Bütün dünyada bilinirliliği ve popülerliği oldukça fazla olan ve Hollywood filmlerine de konu olmayı başarmış Pandora’ nın efsanesi, bu şekilde mitolojideki yerini almış durumdadır.
Yazar: Erdoğan Gül
