SKARABE SEMBOLÜ
Skarabe sembolüne en çok Mısır tradisyonlarında rastlanmakta, bunun yanında Afrika, Fenike, Kartaca, Yunan, Etrüsk, Maya, Çin ve Hint tradisyonlarında da yerinin olduğu görülmektedir. Mısırda; Güneşin ve Güneş Yolu’nun sembolü olup, Güneş Dini’nin (Güneş Okulu İnisiyasyonunun) kendinden yaratıcılığı olan güç, yaratılış tanrısı Kephera, yeniden diriliş, ölümsüzlük, ilahi bilgelik ve doğanın üretken güçlerini yöneten ve düzenleyen Tanrı’nın İnayeti’dir. Sadece eril cinsiyetli olduğu tahmin edilen skarabeler aynı zamanda eril gücü, hayatın üretken gücünü temsil etmektedirler.
Büyük öneme sahip olan sembol, önce kadim Mısır’da, ardından Doğu Akdeniz’ de görülmüştür. Afrika’da, Kongo’da skarabe ebedi yenilenmenin ayla da ilişkili olan sembolüdür. Skarabe kelimesi, “scarab” (chephre) ve (belirli bir formda) “var olmak” sözcüklerinin fonetik benzerliğinde ortaya çıkmıştır. Ve Plütark tarafından formüle edilen teori şöyledir: “Bu böcek türünün sadece eril cinsten oluştuğu ve spermalarını küreye dönüştürdükleri bir maddenin içine yerleştirdikleri söylenir.
Ardından bu kürecikleri arka ayakları ile ileri doğru yuvarlarlar. Bu hareketleriyle skarabeler güneşin hareketini taklit ederler, arada tek bir fark vardır, o da güneşin hareketi doğudan batıya doğrudur, skarabeler ise küreciklerini bunun tam tersi yönünde yuvarlarlar. Bu teori, top, güneş, kendiliğinden oluşma (autogenesis) ve yenilenme kavramlarında bir sembolik ilişkilendirmeye neden olmuştur; tanrı Chepri dünyada oluşarak yükselen güneşin bir sembolik figürüdür.
Chepri, Ra’nın bir şeklini temsil etmektedir ve sembol bu kullanımında kozmik evrenin meydana getirilişini temsil eder. Bu böceğin kendi kendine üreme biçimi kendi kendini doğuran, kendi kendinin nedeni olan yaratıcı güç “Phtha”nın evrendeki kozmik nesneleri oluşturmasını temsil eder. Bu oluşturma işlemi yoktan varetme değil varedileni biçimlendirme işidir.
Mısır hiyeroglif yazı biçiminde olmak, bir başka deyişle verilen biçimi alarak varlık haline dönüşmek anlamına gelen hpr veya kheper fiili ayakları açık bir skarabe ile yazılırdı. Dolayısıyla bu sözcük “olmak” anlamına geldiği gibi skarabe anlamına da gelmektedir.
Skarabe sembolü aynı zamanda Güneş Sistemi’nin ona hayat veren ve onu sevk ve idare eden Sirius Sistemi ile ilişkisini simgeler. Böceğin yumurtalarını koyduğu ve itme gücüyle onu yuvarladığı küre, kozmosta bir güçle yuvarlanıp giden bir ateş küresi olan ve tohumlarını Sirius’tan alan Güneş’i yani gezegenleriyle birlikte Güneş Sistemi’ni simgeler. Tıpkı skarabelerin küre oluşturmaları gibi Sirius Sistemi de oluşturduğu gezegenlere hayat verir. Tıpkı skarabelerin topu yuvarlayışları gibi Sirius Sistemi de oluşturduğu kozmik küreleri yörüngelerinde yuvarlar.
Ayrıca, Sirius B’nin tohum yıldızı olarak adlandırıldığı Dogon kozmogonisinde de dünyaya Sirius Sistemi’nden tohumların aktarılmakta olduğu ifade edilir. Sembolün bu şekilde kullanımında Eski Mısırda skarabe figürüne genellikle Güneş’i simgeleyen bir diskin de eşlik ettiği görülür. Güneş Sembolü tradisyonların çoğunda Semavi Yönetim’i simgelemektedir.
Pek çok tradisyonda Güneş çeşitli isimlerle anılır ve çeşitli ilahlarla özdeşleştirilir. Bunun yanı sıra görünür ve görünmeyen, hissedilebilir ve kavranabilir, dışsal ve içsel güneşler arasında genel olarak bir ayrım söz konusudur. Zaman zaman süptil güneş, güneşin ardındaki güneş, asıl güneş, çifte güneş gibi tanımlamalarla ifade edilen güneş sembolü bazı tradisyonlarda Sirius Çiftyıldızı’nı temsil etmektedir. Konuyu araştıran bazı araştırmacılar Dogon Tradisyonu’ndaki Güneş Sisteminin Sirius Sistemi ile evlenişi sembolizmini Güneş Sistemi’nde Sirius kültürünün başlaması olarak yorumlamaktadır.
Skarabe sembolü, ölüm ve ölüm ötesi konularıyla ilgili kullanımlarında reenkarnasyonu simgelemektedir. Eski Mısır’da mumyaların göğüslerine bir tılsım olarak kalp skarabesi takılır. Tutankamon’unki gibi açılmış şahin kanatları sembolünün olduğu mumyalarda, skarabe muskaları “Doğruluk Kitabı”ndan alıntılanmış pasajlar içermektedir.
Skarabe sembolü şekil benzerliği nedeniyle bazen akreple karıştırılmaktadır. Sembolizmde akrep sembolü ile Mısır Kutsal Böceğinin temsil ettiği şey apayrıdır. Skarabe tarihsel süreç içinde gizli veya açık Sirius’u sembolize eden çok önemli bir semboldür. Skarabeler formlarını, kötülüklerden koruyucu değerli taşlarla süslü muskalara vermişlerdir.
Fenikeliler ve Kartacalılar Mısırlı skarabeleri taklid etmişler ve onları yeşimtaşı ve akik gibi sert ve ikinci derece değerli taşlardan üretmişlerdir. İ.Ö. beşinci yüzyılda bunlar Yunanlılar ve Etrüsklüler arasında da popülerdi. Skarabe aynı zamanda Diriliş’i temsil eden bir erken dönem Hıristiyan sembolüdür.
Astroset
